| « III. A hún és magyar történet szerkezeti egyezései. | KEZDŐLAP |
| JORDANES | Magyar történet.
A XI. sz. Gesta leszármazóinál. |
(Budai krónika szövege) |
| (XXIV. c. Huius ergo gentis, ut assolet, venatores, dum in ulteriori Maeotidis ripa venationes inquirunt, animadvertunt quomodo ex improviso cerva se illis obtulit, ingressaque paludem nunc progrediens, nunc subsistens, indicem se viae tribuit. Quam secuti venatores paludem Maeotidam ... pedibus transiere. Mox quoque, ut Scythia terra ignotis apparuit, cerva disparuit ... Illi vero ... | (Budai krónika 151. l.) Geysa rex cum fratre Ladislao ... starent iuxta Vaciam .... apparuit eis cervus ... cepitque fugere coram eis versus silvam ... dum milites ... sagittarent, proiecit se in Danubium et eum ultro modo non viderunt … ibi locum demonstravit, ut ecclesiam hic edificimus ...
(ANONYMUS. XXXIV.) Borsu cum militibus ... cum equitarent iuxta fluvium Gron, cervus fuga lapsus, ante eos... ascendit, quem Borsu celerrimo cursu persecutus, ictibus sagittarum interfecit ... et cum montes ... aspexisset, in memoriam duxit, ut ibi castrum construeret. |
(8. l.) Hunor et Magor Nemroth essent primogeniti ... accidit autem dierum una venandi causa illos perexisse, quibus in deserto cum cerva occurrisset, in paludes Meotidas illam insequentes, fugit ante eos. Cumque ibi ante eos prorsus evanuisset, diutius requisitam nullo modo invenire potuerunt. Peragratis paludibus. |
| ... admiratione inducti terre Scythica ... ad suos redeunt ... persuaseque gente sua ... ad Scythiam properant ... (V. c.) Scythia ... ad flumina Tyram, Danastrum ... etc. ... per omnem Meotidis ambitum ... ab arctos circumdatur oceano a meridie Persida ...
Scythia ... magnis opinatisque ambitur fluminibus. |
(ANONYMUS. XIV.) ... habundantiam omnium bestiarum et piscium copiam ...
(Lengyel-magy. kr.) ... animalium, voluerum ac bestiarum silvestrium maxima multitudine ... (SPALATÓI TAMÁS) ... propter raritatem hominum erat habilis animalibus alendis ... (ANONYMUS. XLIV.) ... visa fertilitate et ubertate illius loci ... |
pro armentis nutriendis ipsam conspexerunt opportunam. Deinde ad patrem redeuntes, ab ipso licentia impetráta ... paludes Meotidas intraverut. Regio quidem Meotida Perside provincie est vicina, quam undique ... pontus giro vallat, fluviis currentibus, herbis, silvis, piscibus, volucribus et bestiis copiatur. |
| . ' ' . (XXIV. c.) in palude Meotida ... ad Scythiam properant et ... obvios ... litavere victorie, reliquos perdomitos subegere. Nam mox in gentem illam transiere, illico Alipzuros, Alciduros ...qui ripe Scythie insiderant, quasi quidem turbo gentium rapuere. |
(ANONYMUS. I. c.) Scithia terra ... multitudinem populorum inibi generatorum nec alere sufficiebat, nec capere. Homines vero, qui habitant eam vulgariter Dentu Moger dicuntur usque in hodiernum diem. | . ' ' . (8. l.) in paludibus Meotidas, ... in gentem validissimam crescere ceperunt, nec eos capere ipsa regio poterat, aut nutrire ... Scitia regione explorata ... ipsam patriam intraverunt permansuri. Regnum ipsum, dum adissent. Alprosuros, qui nunc Pruteni nominantur, in eo habitantes invenerunt. Quibus deletis et expulsis aut occisis usque hodie ipsum regnum possidere dinoscuntur. (11. l.) pro tanto vocamus eos Demptos. |
| . ' ' . (XXXV.) Atila patre genitus Mundzucco ... cum Bleda germano Hunnorum successit in regnum ... Bleda ... qui magne parti regnabat Hunnorum ... (XXXIV.) Atila, Hunnorum omnium dominus et paene totius Scythiae gentium solus in mundo regnator...
(IV.) Gothos ... Scythas eos ... asserit appellatos ... (VI.) Tanausis, rex Gothorum ... regi Medorum ... subditos fecit. (XXXV.) Erat nam que superbus incessu, hic at que illuc circumferens oculos, ut elati potentia ... forma brevis, lato pectore ... teter colore ... etc. VITERBOI GOTFRID. (Pantheon) metus orbis, flagellum Dei ... superbus incessu, oculos furiosos circumferens ... forma brevis, pectore lato. ... colore tetro ... etc.[1] |
(ANONYMUS V.) Tunc septem principales persone ... ducem ac preceptorem super se ... elegerunt sibi Almum.
(VI.) ... septem virorum nomina: Almus ... (LIII.) ... dux Zulta ... quosdam rectores ...prefecerunt ... aliis autem constituerunt ductores ... (Budai kr. 104. l.) Rex Andreas et frater eius diviserunt regnum ... tercia pars im proprietatem ducis est collata. (ANONYMUS XX.) Attile regis, qui flagellum Dei dicebatur. |
(17. l.) Tunc Huni Atilam, filium Bendekuz, consuetudine Romanorum, super se regem prefecerunt, qui primo unus de capitaneis habebatur. Et ipse Budam fratrem suum de flumine Tyscia usque Don principem constituit ac rectorem, vocarique se faciens regem Hungarorum.
Titulum siquidem suum tali sub forma scribi faciebat: Atila Dei gratia filius Bendekuz, qui est nutritus in Engaddi, nepos magni Nemrothis, rex Hunorum, Medorum et Gothorum, metus orbis terre et flagellum, Dei.
Erat enim rex Atila colore teter, oculis furiosis, elatus incessu, pectore lato (Kézai:) statura brevis ... etc. |
| ... Sicambri ... in Hungaria[2]
(Speculum) nova urbs Sicambria |
[1] U. ott. 140. l.
[2] U. ott. 62, 64. l.
| « III. A hún és magyar történet szerkezeti egyezései. | KEZDŐLAP |